Anna De Smedt, 5e plaats Voor U (lijst 17)
In 1989, na een tienjarige strijd, werd Polen stap voor stap bevrijd van de communistische dictatuur. Ikzelf werd geboren in 1990, als het ware een product van het hernieuwde optimisme dat onder de bevolking was ontstaan naar aanleiding van onze bevrijding.
Europa was doorheen deze periode ons baken van licht en hoop. Een symbool van vrijheid, waar alles kon, iedereen mocht zijn wie hij wou zijn en waar religieuze intolerantie naar de geschiedenisboeken verwezen was.
Toen Polen op 4 mei 2004, exact twintig jaar geleden, kon toetreden tot de Europese Unie was dat voor ons een bron van enorme trots, met overal grote evenementen en een heuse feestweek op school. Op de 4e mei nam onze school ons mee op een ferry naar Denemarken, want we konden eindelijk vrij reizen. Maar het was bovenal een moment van hoop en geloof in een betere toekomst.
Voor de jonge generatie in Polen - en in heel het vroegere Oost-Europa - staat Europa nog steeds voor vrijheid. Ons beeld is het idyllische Europa van de jaren 60, met korte rokken en fiere vrouwen die zich bevrijden van het juk van de katholieke kerk, de verouderde rolpatronen en toch ook wel van onderdrukking. Het Europa van Brigitte Bardot, Et Dieu créa la femme. Dát Europa is onze inspiratie. In de straten van Warschau, Poznan en Gdansk vieren jongeren hun vrijheid, zijn mannen fier om man te zijn en laten meisjes zich van hun mooiste kant zien. Feestjes komen vaak aardig in de buurt van een mei ‘68 revival. Bij de eerste zonnestraal komen de minirokjes en topjes meteen uit de kast. Alles kan en alles mag, de toekomst is van ons!
Nu ik al vijf jaar in België woon en veel gereisd heb doorheen dat vrije Europa word ik echter soms met verstomming geslagen. Als ik in Frankrijk op het strand lig te zonnen word ik lastig gevallen door een groep ‘jongeren’ die vinden dat ik me beter zou bedekken. Een outfit die in Polen volledig normaal is krijgt hier schunnige commentaar - en niet enkel uit ‘die’ hoek. Mijn man moet horen dat hij mij zeker wel betaald heeft. Is het nog toegelaten om er gewoon graag aantrekkelijk uit te zien? In het, volgens de Vlaamse pers, ‘oerconservatieve’ Polen is dat de normaalste zaak van de wereld geworden. Echter, in Brussel durf ik niet alleen te komen. Is dit de vrijheid waar wij zo hard voor hebben gestreden?
Ik ben dan ook niet geheel verbaasd door de soms ronduit verwijtende reacties op mijn campagnebeeld. Maar ik ben wél nogmaals teleurgesteld. Ik sta voor een transparant Europa, en daarvoor gebruik ik échte foto’s, zonder AI of photoshop van een échte persoon die fier is op wie ze is - met uiteraard een knipoog naar de ‘transparantie’ die ik in de Europese bureaucratie wil brengen. Is dat fout? Hadden jullie liever een sluier gezien? Zoek je een afgelikt politicus met een imago dat door een communicatiebureau wordt uitgetekend op tiktok en in tv shows of zoek je iemand die authentiek is en zichzelf durft te zijn? Waarom is het ‘ruimdenkend’ om als man in BH door Brussel te paraderen maar fout om als vrouw een vrouw te zijn? Het ‘open en tolerante Europa’ lijkt in België vooral open en tolerant voor wie de juiste politiek correcte mening van de week heeft. De religieuze regels waar Polen stap voor stap komaf mee maakt komen hier terug in volle kracht, vanuit een andere, nog repressievere religie, maar ook vanuit een opbod aan weldenkendheid. Aan alle zure reageerders: als het je niet bevalt, kijk dan niet. En als het je wel bevalt, geniet ervan. De tijd van pastoor en kansel is voorbij en laten we dat vooral zo houden.
Mijn kandidatuur is begonnen met een grote dosis idealisme en een enorm respect voor mijn goede vriendin Els. Maar met de dag raak ik er meer en meer van overtuigd dat mijn idealisme broodnodig is. Kritiek wordt breed uitgesmeerd, maar de vele bemoedigende reacties komen meestal in privéberichten. Naast een paar roepers is er een veel grotere groep die weet wat ik bedoel met een vrij en veilig Europa. Zonder in extremen te vervallen, maar wel kordaat als het over onze waarden gaat. Voor deze mensen doe ik het. Als we het welvarende, veilige en vrije Europa waar wij op school van droomden in 2004 willen behouden, moet nu de tanker gekeerd worden. Het moet gedaan zijn met in naam van tolerantie intolerantie te importeren. Europa moet ons niet komen vertellen dat we geen plastic rietjes of bekers meer mogen gebruiken. Nog minder moet Europa uw leven onbetaalbaar maken met communistische plannen die als ‘groen’ verpakt worden. Integendeel, Europa moet u vooral gerust laten. Europa moet uw vrijheid garanderen. Absolute vrijheid van meningsuiting. Nooit nog lockdowns of reisbeperkingen tolereren. Het Europese project zal vrij, welvarend en seculier zijn of het zal niet zijn.
Europa is begonnen als een economische unie die welvaart en vrede bracht voor haar leden, en daarnaar moeten we terugkeren. De twintigste verjaardag van de Poolse toetreding is de ideale dag om hieraan te beginnen.